Zastanawiasz się, jakie łożyska toczne wybrać? Wszystko zależy od wymagań danej aplikacji i warunków pracy. Aby jednak mieć pewność, że ostatecznie zamontujemy optymalny wariant łożyska tocznego, należy zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat wszystkich rozwiązań. Jakie zatem rodzaje łożysk tocznych można znaleźć na rynku? Odpowiadamy w niniejszym wpisie.
- Jak dzieli się łożyska toczne ze względu na konstrukcję?
- Podział łożysk tocznych ze względu na kierunek sił
- Które łożyska toczne mają możliwość wychylania się pierścieni łożysk?
- Podział łożysk tocznych ze względu na materiał
Standardowe łożysko toczne składa się z pierścienia zewnętrznego, wewnętrznego, elementów tocznych oraz koszyka. Na rynku aktualnie można znaleźć wiele wariantów łożysk tocznych, które między sobą różnią się pewnymi parametrami i możliwościami. Z tego względu warto zapoznać się z każdą grupą łożysk, aby wiedzieć, na które rozwiązania zwracać uwagę przy konkretnych wymaganiach maszyn i urządzeń przemysłowych. W dzisiejszym artykule przedstawiamy kilka podziałów łożysk, biorąc pod uwagę kilka, najważniejszych kryteriów.
Jak dzieli się łożyska toczne ze względu na konstrukcję?
Biorąc pod uwagę konstrukcję, łożyska dzieli się na łożyska toczne, ślizgowe, magnetyczne, hydrauliczne oraz elektryczne. Między sobą komponenty te różnią się przede wszystkim zasadą działania. Do najpopularniejszych zalicza się łożyska toczne, które dostępne są na rynku także w wielu wariantach. Najczęściej modele te dzieli się ze względu na kształt elementów tocznych. I tu wyróżnia się rozwiązania kulkowe oraz wałeczkowe. Wśród wałeczkowych dostępne są takie produkty jak łożyska baryłkowe, stożkowe, igiełkowe oraz walcowe.
Łożyska toczne mogą mieć jeden rząd elementów tocznych, dwa lub więcej. Według tego kryterium poszczególne modele nazywa się rozwiązaniami jednorzędowymi, dwurzędowymi i wielorzędowymi – na przykład czterorzędowymi.
Podział łożysk tocznych ze względu na kierunek sił
Na pracujące w danej aplikacji łożyska toczne działają przede wszystkim dwa rodzaje sił. Wyróżnia się siły poprzeczne – inaczej promieniowe oraz wzdłużne – czyli osiowe. Łożyska promieniowe – znane również jako łożyska poprzeczne to komponenty służące do przenoszenia głównie sił promieniowych. Nie wykorzystuje się ich tam, gdzie występują obciążenia wzdłużne – a przynajmniej w teorii. Łożyska wzdłużne natomiast przeznaczone są do przejmowania sił osiowych, których kąt alfa jest większy od 45 stopni i mniejszy niż 90 stopni. Dostępne są także łożyska oporowe, czyli ściśle osiowe, w których kąt alfa (siła całkowita) wynosi 90 stopni. Siły osiowe są siłami działającymi wzdłuż osi obrotu komponentu. Łożyska tego rodzaju sprawdzą się nie tylko tam, gdzie występują tylko i wyłącznie obciążenia wzdłużne, ale i tam, gdzie mamy obciążenia promieniowe, przy czym te powinny być mniejsze od osiowych. Przykładem takiej aplikacji jest krzesło obrotowe.
Na rynku można znaleźć jeszcze łożyska skośne, czyli poprzeczno-wzdłużne. Służą do przejmowania sił skośnych, których kąt alfa jest większy niż 0 stopni, ale mniejszy lub równy 45 stopni. Sprawdzą się w aplikacji, w której występuje siła osiowa oraz promieniowa, przy czym poprzeczna jest większa lub równa wzdłużnej.
Które łożyska toczne mają możliwość wychylania się pierścieni?
Łożyska toczne dzieli się także ze względu na możliwość wychylania się wzajemnego jego pierścieni. I tu wyróżnia się komponenty zwykłe, wahliwe oraz samonastawne. Łożyska zwykłe to rozwiązania, w których nie ma możliwości zmiany kąta osi obrotu produktu. Wahliwa opcja natomiast przeznaczona jest do aplikacji, w których wymaga się zdolności do kompensowania niewspółosiowości wału względem obudowy. Niewspółosiowości mogą być wynikiem – na przykład – ugięcia wału. Łożyska wahliwe zatem nie są wrażliwe na ewentualne błędy.
Łożyska samonastawne z reguły sprzedaje się z oprawą. Oba elementy tworzą tak zwany zespół łożyskowy. Wyróżniają się sferycznym kształtem zewnętrznego pierścienia. Konstrukcja pozwala na znaczne wychylenia kątowe, co oznacza, że łożyska samonastawne również nie są wrażliwe na błędy współosiowości.
Podział łożysk tocznych ze względu na materiał
Wybierając łożyska toczne do określonych warunków pracy, nierzadko należy zwrócić także uwagę na materiał, z którego zostały wykonane. Nie w każdym środowisku sprawdzą się standardowe rozwiązania. Wpływ na wybór materiału mają nie tylko warunki pracy, ale także niekiedy założenia projektowe. Na przykład w korozyjnym środowisku lepiej sprawdzą się modele nierdzewne, a nie w pełni stalowe.
Biorąc pod uwagę materiał, wyszczególnia się łożyska stalowe, nierdzewne, ceramiczne, hybrydowe oraz wykonane z tworzyw sztucznych. Na uwagę zasługują szczególnie łożyska hybrydowe, w których wykorzystuje się ceramiczne elementy toczne. Takie rozwiązania są doskonałą opcją dla trudnych warunków. Na przykład szwedzkie hybrydowe łożyska kulkowe CeramicSpeed ze względu na swoje parametry, poleca się branży spożywczej, farmaceutycznej, a także do użytku w silnikach elektrycznych oraz w maszynach wykorzystywanych przy obróbce materiałów. Są nie tylko odporne na korozję czy niskie i wysokie temperatury, ale wyróżniają się także większą zdolnością izolacyjną. Ten ostatni parametr udało się osiągnąć, produkując kulki ceramiczne z azotku krzemu – materiału, który nie przewodzi prądu.
